============================================================

دربارهآ عطر وترشىها وبخورها (كتابه الكبير فى العطر والاتبجات والادخان) والقرا يادين الكبير و القراباذين الصغير و الادويه المسهلة فى كل مكان و بعضى كتابهاى كوچك رر موضوعات خاص. بر اين كتابها بايد مجلدات 21 تا24 مجموعه عظيم او را كه الحارى فى الطتب نام دارد و بجموعه داروشناسى بسيار پر حجمى است، نام برد. اين كتاب پس از مرگ او منتشر شده است2.

علاوه بر اين. بيرونى تقرييا در هر صفحه اى از صفحات كتاب خود از كتابهاى مؤلفانى نام مى برد كه ظاهرا در دار وشناسى بودهاند و براى ما كاملا يا تقريبا ناشناخته هستند از اين قبيل است: الاخوز2 يعنى خوزستاني ها وبشربن عبدالوكاب الفزارى مؤلف كتاب تفاسير الادويه و ايوزيد ارجانى وابوالعباس خشكى 7 وابومعاذ الجواركاتي9 ورسائلى وابوالحسن ترتجى وابوه محمد القيسىء و ابوحرالخطيبي7 كه از او همچون خيره در افيون نام مى برد هر بيرونى از زپانشناسان ماتند ابوحتيقهآ دينورى مؤلق كتاب النبات و اضمعى و حمزء اصفهانى و خليل ين احمد و ابن دريد و ابن السكيت ومبرد و ابوعبيده (معمر؟) و محمدبن ابى يوسف و كسائى و ابن الاعرابى نيز نقل مى كندر بيرونى با علاقه از شعراى عرب ماتند ابونواس و كتير و ناغهآ جعدى و اخوص و متنتى و ابن المعتز وابن الرومى وبديهى وكميت وحجاج وطرماح و شمعلة بن الاخضر وبشرين آبى ه حاوم و ديگران شاهد مى آورد. باقوت او را اديب اريب و لغوى مى خواند و مى گويد كتابى در «شرح شعر ايوتمامه نوشته يود ياقوت مى گويد اين كتاب را كه ناتمام مانده است و بخط خود بيرونى بوده است ديده است. حاجى خليفه نيز اين شرح را ديده است.

بيرونى از كتابهائى تام مى برد كه تعيين هويت آن تاكنون براى من ممكن نشده است، از ان جمله است: اخبار مروان9 وكتاب السموم وكتاب المشاهير كه از مؤلف آن به نام «صاحبه المشاهير» تام مىبرد، وكتاب الياقوته’“ افتاد گيهاى نسخهآ بورسه يه نسخهآ عربى كتاب الصيدنه موجود در بورسه يگانه نسخهاى است كه از اين كتاب 1. رجوع شود به فهرست كتابهاى رازيء شمارههاى 35 و 13 و 14 و 12. و نيز شمارههاى 29 و 32 و 25.

2. در قهرست كتابهاى رازى، شماره 1 ميگويد: «الجامع الكبير و قد مرف بالحاوى وهو كتعاليق لم يتصرق قيها و لم تتمه» 3. در اين ياره به آنچه بعد در اين مقدمه خواهد آمد رجوع فرمائيد.

ا4. درپارهآ كتاب اين شخص يه قسمت يعدى آين مقدمه رجوع شود 5. نام اين شخص در متن ما يه اشتياء جوازكاتى چاپ شده است. رجوع يه مطالب پعدى شود اد *. درست القتييى آست ومقصود ابن قتيبه دينورى است.

وي7. درست أبونصر الخطيهى است. به ماده افيون ير متن صيدته رجوح شود 8. درست اخيار مرر است و كلمه بعدى *ان» بوده است. مترجم قارسى نيز اين اشتياه را كرده است.

9. نقل و ترچمه به اختصار او مقدمهآ ماكس مايرهوف از صقحة 12 تا22.

است

صفحہ 20