============================================================

قابل قبول نيست و چنانكه گفتيم خط سرتاسر كتاب يكى است. اينكه گفته است ون تعليقاتى به خط غضنفر ديده ميشود نيز درست نيست. تعليقات به شهادت ورق اول كتاب كه نقل شد حواشى محمدبن مسعود غزنوى بر نسخه 468 بوده است و ديودست وه و غضنفر شرط امانت را بجاى آورده و آن تعليقات و حواشى را درست در حواشى و نوشتهاند و ما در اين باره باز سخن خواهيم گفت.

ماكس مايرهوف در مقدمهاى كه به آلمانى بر ترجمهآ آلمانى مقدمهآ الصيدنه نوشته ه است دربارهآ تسخه كتاب غضنفر مى گويد:جى «نويسنده تسخه عربى صيدنه موجود در كتايخانه بورسه داتشمند ايرانى معر ونى است به نام ابواسحاق ابراهيم بن محمدبن ابراهيم تبريزى معروف به غضتفر. زاخاو در مقدمهآ اتارالياقيه از غضنفر تبريزى تا اتدازهاى به تفصيل سخن گفته است. غضنقر در فهرست كتب محمدبن زكرياى رازى تأليف بيرونى كه در ليدن به شماره 2133ن حفوظ است نقش مهمى دارد. در اين نسخهآ منحصر به فرد اطلاعات بسيار گرانبهائى درباره زندگى و آثار محمدبن زكرياى وه رازى طبيبمايرانى از ابوريحان بيرونى ديده مى شود. در اين فهرست فهرست آثار خود بيرونى هم آمده است و غضنفر تتمهاى بر آن نوشته است كه در آن درباره سال شملرى زندگى و وه وفات بيرونى و تحقيقاتى در آثار بير ونى گزارش شده است. پس از آن عضنفر در اين نسخه (از ورق 66 تا 68) خلاصهاى كوتاه از كتاب صوان الحكمة تأليف ايوسليمان محمدين طاهرالسجستانى فيلسوف ايراتى ساكن در يغداد آورده است. غضنفر به گفتهآ خودشوهر صدوهشتاد و چهار سال شمسى پس از مرگ بيرونى متولد شده است به گفته زاخاو سال مرگ او بايد پيش از سال692 هجرى قمرى - 1293 مسيحى باشد و بنابراين غضنفر كه تسخە بورسه را در آخر سال 678 هچرى (تقريبا در ماه مه 1279) تكميل كرده است در حدود ده سال پيش از مرگ احتمالى خود اين كار را انجام داده است. غضنفر ظاهرا قسمتى از ه زندگى خود را وقف تحقيق در آثار «استاده كرده است. او مى گويد كه چگونه در آغاز بيهوده ..

مى كوشيده ابست تا كتاب التفهيم ابوريحان و ترجمهآ او را از كتاپ هندى ياتتجلى دريايد و ه چگونه استادش ابو عبدالله محمدبن ابى بكر تبريزى او را به فهم درست اين كتاب راهنمانآى كرده است. پس از اين راهنمائى غضنقر در آثار بيرونى تخصص مييايد و از اين رو انتظار و.ميرقت كه نسخه اى كه از كتاب الصيدنه استنساخ كرده است بى عيب باشد. اما چنانكه قتبلا اشاره شد معلوم گرديد كه چنين نيست و بسيارى از آشفتگيها و مواضع تحريف شده بايد ناشى از وضع بد تسخهاى باشد كه در برابر او قرار داشته است و چنانكه ديديم خود غضفر از اين وضع شكايت كرده است. اما ظاهرا خود غضتفر هم گاهى در حين نوشتن خوايش پرده است و مرتكب خطاها و غفلتهايى شده است كه مى توانست يه آسانى از آن پرهيز كند. نسخهآ او بورسه علاوه بر اين كاستيها نقص بزرگى دارد و آن افتادگيهاى زياد آن است و بهمين ج پانزده

صفحہ 15