============================================================
النطقاء) به مرحلة جديد "كشايش" (كشف) كه با ل"سر" مقايسه شده است، وارد میشود (2109.4./202.7109.4 این کشف، یعنی "افتتاح" هر معنایی از قانون مقدس مأموریت قائم است.
قائم همچنین خواجه وبزرک دور "گشایش" (صاحب الدور الکشف) نامیده شده است (]. 67106./ .(02157 .4 بوحاتم همچنین قائم را در ضمن استدلالش دربدن انسان قرار میدهد: وی، او و مآموریتش را با روح "جوهر هفتم" (الجوهر السابع ) مقایسه میکند که هر بخش و اندام از بدن انسانی را با ازندگی" (حیات) آماده میکند. درست همانگونه که این "جوهر" حیات را از طریق تفسیر باطنی (تأویل)، به بدن انسان میبخشد، ابوحاتم اشاره میکندکه قائم معنای درونی تمام سه جفت قوانین مقدس را، که دین را با حیات نو آماده میسازد، میگشاید (].2106.،1710804./4. 2107.،4.
.(02159 به علاوه، ابوحاتم نقش قائم را در تأویل با تأثیر "اثر" (اثیر)، که گاهی آن را "آتش" مینامد، م قایسه میکند. درست همانطورکه "اثر" یا "أتش" میتواند با سه عنصر ديگر (الاسطقسات الثلاثة) درامیزد و ترکیب شود81، همینطور تآویل نسبت به هر یک از سه جفت قوانین مقدس در گشودن معنای باطنی که در آنها پنهان است صادق و بکاربردنی است (7111.4.-21126./711104.
-21124.). بدین گونه، قائم به عنوان "رکن چهارم" نقش خود را درباره تأویل پس از سه جفت از قوانین مقدس اجرا و ایفا میکند. در این استدلال ما میتوانیم نمونه دیگری از استفاده ابوحاتم را از اصطلاحات فنى علم يونانی - يونانی مابی، مانند "اثر" و لاسه عنصر" تصديق كنيم. در بحث ب یشتر از "رکن چهارم"، ابوحاتم بیان استادانه تری از مآموریت قائم ارائه میدهد: ... و [(ناطق] هفتم "یک ناطق چهارم" نسبت به آنان (یعنی سه جفت تطقاء)، میکردد، زیرا او تمام علم و عمل است وكمال آن (تمام العلم والعمل وكماله)، درست همان گونه که [ناطق] ششم تمام عمل وکمال آن میگردد بدون (كمال] علم (دون العلم) (4/04111.4. 7111.).
در این استدلال علاوه بر استدلال های قبلی میبینیم که در حالی که پیامبر محمد به عنوان اوج بسط و توسعه "تاریخ مقدس" از طریق شریعت تلقی شده است، قائم به عنوان گشایندهای معرفی شده است که نوع بشر را به مرحله بالاتری رهبری میکند. به نظر میرسد به قائم صفت جامع تری از پیامبر محمد داده شده است: او "تمام علم و عمل و کمال آن" است42. آیا این بدین معنی است که قائم در مرتبه بالاتر از پیامبر محمد قرار دارد؟
درباره این نکته مراتب پیامبران عموما، و مرتبه قائم خصوصا، سجستانی نشانههای راهنما برای بررسی بیشتر به ما میدهد82. سجستانی استدلال میکند که ما میتوانیم "تفاوت" (تطؤر) یا ف
पृष्ठ 33