============================================================
اگر يكى از ايشان مطلب خاصى را بيان داشته است از او به «الخوزى» تعبير شده است.
بررسى هاى بيشتر و دقيق تر در كتاب الحاوى ممكن است آگاهى هاى بيشترى در اين باره پدهد در اينجا باپد بيفزايم كه در كتاب طبقات الاطباء ابن ابى آصييعه در شرح يوحنا بن ماسويه كه اصلش از جنديشاپور بوده است از قول خود او خطاب به الواثق بالله خليفة عباسى او را «يوحنابن ماسويه الخوزيه خوانده است كه دليل محكمى است بر اينكه اطباى جنديشاپور را «الخوزى» مى گفتند (ص 249).
ابوالعباس الخشكى و كتاب جيب العروس تميمى يو يكى از منابع كتاب إلصيدنه ابوريحان درباره مواد عطرى گياهى و معدنى كتاب العطر تأليف ابوالعباس الخسكى است. از اين شخص وكتاب العطر او در كتب ديگر اثرى ر نيست. در كتاب الصحيدنه در ذيل «أشنه» (شمارهآ 58) مى گويد : «قال ابوالعباس الخشكى و فى كتاب العطر». در ذيل مواد گياهى معطر مانند قرنفل و قسط وقصب النريره ومحلب ه و مصطكى و منشم و كبابه وزرنب وغير آن از او به عنوان «قال الخشكى» يا فقط «الخشكى» ياد مى كند و در موارد متعدد هم نام او را با نام يحيى يا يحيى بن ماسويه با هم ذكر مى كند. در ترجمهآ فارسى در ذيل «بسباس» (شماره 148) آمده است: «يحيي بن ماسويه گويد بسباس برگ جوزبوا است». اين بحيى بن ماسويه كه همان يوحنا بن ماسويه معروف است از اطباى معروف و نامدار خلفاى عباسى يعنى هارون و مامون و وه امين و معتصم تا زمان متوكل بوده است كه روز دوشنبه چهارم جمادى الاخر سال 243 در زمان خلافت متوكل در گذشته است (ابن ابى اصيبعه ص 255). پدر او ماسويه در بيمارستان جنديشاپور شاگرد داروساز بوده است و بر اثر چهل سال داروسازى با آنكه ر تحصيلات طبى نداشته در فن معالجه بيماران به مقام عالى رسيده است و از جاريهاى كه هر جبرائيل بن بختيشوع باو بخشيده بود دو فرزند پيدا كرده است كه يكى همين يحيى يا ججه يوحنابن ماسويه بوده است (ابن ابى اصيبعه صفحات 242 تا 255).
اما در ميان تأليفات يوحنابن ماسويه كتابى كه درباره عطر و مواد عطرى و نهيهآ عطريات باشد نيامده است. ولى در نسخه خطى منحصر بفردى كه بنام جيب العروس و ريحان النفوس است بارها از كتاب يوحنا كه درباره طرز آماده كردن عطريات است و نيز از ابوالعباس خشكى و كتاب او سخن به ميان آمده است و از اين كتاب معلوم ميشود كه نام كامل خشكى ابوالعباس محمدبن العباس بوده است. اين كتاب ر چهل و هشت
Page 48