============================================================
ح كا ى ى نى بد خرف الحاء 231 شاخها ضخم و سطبر باشد و در غايت غضاضت و طراوت بود و در جرم او ه آب بسيار باشد و برگهاى او مستدير بود بشكل درم و درشت بود و اين اوصاف بى تفاوت صقت نباتى است كه عرب او را حى العالم گويد. واهل ه اندلس حى العالم را مسافق گويند ومنبت او در مواضع ناودانها باشد ودرج جايگاه كه آب در او جمع شود از زمين. مؤلف كتاب غرائب الفوائد چنين آورده است كه نخستين(13) كسى كه بر منفعت نبات حتى العالم مطلع شد پادشاهى بود از ملوك اقاليم وصورت آن حال چنان بود كه بر اعضاء آن پادشاه آماسها حادث شد كه مادهآ آن حرارت بود و در جملهآ اعضاء او متفرق اشد و ضعفى تمام در او پديد آمد و كار بواسطهآ ضعف آنجا رسيد كه از عمر وه خود سير آمد. تا روزى در اثناء آن حالت نظر او از منظرهآ قصر بر بستانى جور افتاد در غايت نزهت وطراوت در اطراف و نواحى آن بستان آبهاى روان وه صافى مشاهده كرد و در ضمير او به مشاهده آن موضع التفاتى تمام پديد آمد.
بى توقف مثال داد تا خوابگاه او را به آن موضع نقل كردند و انواع رود ج حوي جامها حاضر آوردند و در تطييب وقت و حالت او بكوشيدند و شرايط آن كار چنانكه رسم است تقديم كردند. و پادشاه هر لحظه از شاهراه گوش انواع نقل سماع به مهمان خانهآ جان مى فرستاد و از انقضاء مدتر و حيات متأمل مى بود و از قضاى يزدانى و اتفاق آسمانى نبات حى العالم در آن ر موضع بواسطهآ اعتدال هوا و تهيأ اسباب در غايت طراوت شاخ زده بود. چون قوه پادشاه حسن صورت و لطف خلقت او معاينه كرد شاخى از او پشكست ووه بى قصد او لب نبات حت العالم بر موضع جراحت رسيد ومقارن آنكه آب باو ه رسيد درد در دو درجه اتحطاط افتاد و آثار شفاء پديدار آمد. چون ان پادشاه آن خاصيت در او بديد بافراطى هرچه تمامتر روى بمعالجت آورد و از برگ و وهر اشاخ او و لعاب نبات او بر موضع ورم مى نهاد و در اندك روزگار شفاء تمام
Bogga 291