============================================================
1842 كتاب الصيدنة في الطب جالينوس چنين حگايت كرده اند كه جلوز جوزى خرد است. و ديسقوريدس ور گويد جلوز بندق را گويند و معدن او در نواحى بنطس باشد. و ابوحنيفه و صاحبور المشاهير نيز مثل اين تقرير كردهاند جز آتكه گفتهاند جلوز فندق هندى است و بعضى از او باندازه فتدق است و جرم اودرلون بسنگ ماند و چون اورا پجنبانند از هر او شرقهآ سنگ ريزه يگوش آيد و مغزاو به مغز نارجيل ماند و پوست هر دو نوع در ور سرخى و سياهى بهمديگر مشابهت دارند. و ازهرى در تهذيب اورده است كه تعلب از ابن الاعرابى روايت كند كه فندق را جلوز گويند. و ابوسعدتا نمى گويد فندق از راه شكل و هيات به جوز مشابهت دارد و در صقالت جرم و ملاست و نرمى به لوز يوهر ماند و به اين معنى نام او از نام هر دو تركيب كرده اند.
جلوز(3) قالوا هو البندق و يكثر بجيلان و هم يسمونه جيلغوزاى جوزالجيل و وهر و جلغوزة شيء آخر. والجلوز غلاف ثمرة بين السواد والحمرة منضد دقيق الرأس غليظ القاعدة و به لقب القلب صنوبرى الشكل حتوك هو ثمرة الارزة وهو ه و نوعان صغار وكبار قريب القدر من عجم الكمثرى. و اما الذى فى جبال الشام فقشره صلب وجرمه اصغر حتى يشابه الفستق واما الهندى فرقيق القشر طيبه اللب و قيل هو البندق وقيل هو الجوز الصغير وقيل هو البندق الذى يكون بنواحى جوه بنطس والهندى منه فى عظم البتدق حجرى اللون له قعقعة الحجارة لبه كلب النارجيل فى البياض وقشراهما متقاربان فى الحمرة والسواد . وقيل لما كان البندق فى شكل اللوز حدوالجوزك سمى الجلوز باسم مركب منهما.
1. نقل از نسخ خطى مذكور ترجمه فارسى. 2 . «الآررة بالتسكين شجر الصنو بر وقيل هوشجر بالشام يقال لتمرهالصنوبر» السان العرب. ذيل ارز). 3. منقول از حاشيه منهاج البيان ورق ب 69 ، كه چنانكه ملاحظه مى شود مطالب آن با ترجمه فارسى يكى است جز آنكه متن عربى در بعضى مواضع وى بختصر كرده است تا آنجا كه گاهى مخل معنى ميشود..
Bogga 244