============================================================

بزوهشگران اروبايى سرانجام بدين نتيجه رسيدند كه تهاية الارب در نيم خستين قرن يازده ميلادى (-5 مجرى) وياميان سالهاى 1050-1000 تأليف شده است.

ما "اوتاكركليما، عقيده ديگرى ابراز داشت. وى نوشت: "احتمال ميرود كه كتاب نهاية الارب در سال 75 هجرى به وسيله شعبى واين قريه تصنيف شده و اندكى بعد ابن مقفع بخشهايى از سيرالملوك، در اخبار شاهان ايرانى را، با اين اثر تلفيق كرده باشد.

با وجود اينها، با مقايسه متن عربى رترجمه آن كتاب تجارب الامم فى تاريخ ملوك العرب والعجم - به نكاتى برمى خوريم كه هرگونه ترديد در اصالت و ديرينگى كتاب را كنار ميزند و راستى انتساب آن را به قرن يكم هجرى و تأليف آن در روزگار عبدالملك را تأييد ميكند.

با توجه به مطالب گفته شده ميتوان به اين نتيجه رسيد كه كتاب نهايةالارب يكى از منابع مستقل تاريخ است و خواننده را با شمارى از داستانهاى تاريخى ايران باستان آشنا ميسازد.

متن اصلى كتاب ونهاية الارب فحى اخبارالفرس والعرب" يه تصحيح استاد م حمدتقى دانش پژوه كه اينك در اختيار علاقه مندان تاريخ و فرهنگ ايران قرار ميگيرد، سالها پيش از آنكه بيمارى جانگاه استاد را به بستر بيمارى بكشاند، بنا بود توسط وانجمن آثار ملى، به چاپ برسد. متأسفانه دگرگونيها و تغييرات مختلفى كه در ساختار اين انجمن پيش آمد، كار چاپ كتاب را به تعويق انداخت.

انجمن آثار ومفاخر فرهنگى، اينك خوشحال است متن ويراسته واعراب گذارى شده اين اثرارزنده را با كيفيتى مطلوب در معرض نظر خوانندگان قرار مى دهد.

گفتنى است كه نسخه خطى موجود در دانشگاه تهران نسخه اساس استاد محمدتقى دانش پژوه در تصحيح اثر حاضر بوده است.

انجمن آثار ومفاخر فرهنگى 1-رك به مقدمه كتاب تجارب الامم فى اخبار ملوك العرب والعجم، تصحيح دكتر رضا انزابى نواد و دكتر يحيى كلانترى، انتشارات دانشگاه فردوسى مشهد، شماره 162، صفحات 18_-13.

مخ ۷