ومناقبها، وقال لهما ولمن ضم اليهما: دعوا قريشا " بمالها، وعليها فليس لقرشي في ذلك الكتاب ذكر. ص 807 - واز همين مقوله است بسيارى از رواياتي كه در فضائل ومناقب بلاد وشهرهاى مختلف اسلامي بر حسب مورد وبمقتضاى حال ومقام، بنام پيغمبر اكرم صلى الله عليه وآله وصحابه آن بزرگوار وضع شده است وبر السنه واقلام جارى است با در نظر گرفتن اين عوامل ودر جهت روشن شدن وضع قبائل عرب وافراد آن ومشخص شدن " موالي " اعم از غير عرب يا عرب از غير " موالي ". وحفظ حدود وحقوق خاندانهاى مشهور ويا افراد سرشناس، وتعيين واقعيات از مجموع آنچه كه بصورت افسانه وواقعيت در اشعار واخبار وسير آمده بود ودر ميان جامعه رواج دشت، تأليف كتب انساب اهميت بيشترى يافت وگاه مؤلفين آن كتابها تنها بذكر سلسله نسب در طول آباء واجداد اكتفا نميكردند بلكه نسب مادران وجده هاي مادرى (1) افراد را نيز تا انجا كه ممكن بود ثبت وضبط ميكردند زيرا در بسيارى از موارد شخصيت مادران وجدات قبيله نيز موضوعيت واهميت داشت وبسيارى از بزرگان به جدات پدرى ومادرى خويش نيز افتخار ومباهات ميكردند، يكى از آثار كتب انساب اين بود كه بعضى از دعاوى واتهامات ويا محامد ومآثر وافتخاراتى كه عليه وله برخى قبائل عنوان ميشد در آن بررسى ميگرديد وصحت يا سقم آن در حدى كه مورد استناد قرار گيرد مشخص ومضبوط مى گشت واز بلدي تحريف واشتباه ومبالغات ناروا وافراط وتفريط
---
(1) قطع نظر از آنچه كه به بانوى بانوان عالم حضرت زهراى أطهر سلام الله عليها مربوط ميشود أهل البيت عليهم السلام به " فواطم " و" عواتك " كرارا " مباهات فرموده اند هم چنانكه بعضى ديگر نيز به زنهاى ديگرى در مقام مفاخره استناد كرده اند ولى هم چنانكه حضرت مولى الموالى بمعاوية مرقوم فرموده است: " ومنا سيدة نساء العالمين ومنكم حمالة الحطب " همواره حاكم بر اين موضوع بوده است. (*)
--- [ 77 ]
صفحه ۷۶