Jamāl al-Dīn al-Afghānī

جمال‌الدین افغانی در امور فکری و سیاسی جهان اسلام تأثیرگذار بود. او به ترویج ایده‌های پان‌اسلامیسم و اتحاد امت اسلامی پرداخت و با قدرت‌های استعماری مخالفت کرد. افغانی در ایران، هند، مصر و عثمانی فعالیت داشته و با شخصیت‌های برجسته و فلاسفه‌ی آن دوران تعامل داشته است. او بر ضرورت آموزش و مدرن‌سازی جوامع اسلامی تأکید می‌کرد و نقشی محوری در بیداری اسلامی ایفا نمود. اقدامات و اندیشه‌های او در تغییر مسیر تاریخ مسلمانان تأثیر بسزایی داشت.