============================================================
حرف الزاء 317 من مغارة وهو احسن لونا. فى كتاب النخب ان منه معدنيا يجلب من معادنجه النحاس. الترنجى: المستعمل فى ادوية العين هو المستخرج بالخمر دون الخل.
و ديسقوريدس: يعمل الزنجار من إدلاء الصفائح فى اناء فيه خل تقيف عشرة هان ايام ويتخذمنه. ومنهم من يجعل من برادته ويغش بحجر القيشور و بالرخام ه و فلا يلين بالفرك اوالعض (1) . و ان وضع فى خزفة(2) على جمر تغير المغشوش و احمر من ساعته. ومنه نوع يسمى دودى لانه يشبه الديدان يحفرعنه فى المعدن وهوالاجود. و بعض يعمله فى منحاز و مدقة نحاس يصب(3) فيه الخل والشب والبورق و انواع الاملاح و يسحق(4) فى شمس القيظ حتى يصير له قوام و اه ت ت يجعل منه شيافات كالديدان و منهم من يزيد فيه البول العتيق(5).
1. در اصل: «أبعص» در ترجمهآ عرب ديسقوريدس (62 از پنجم): «يعرف بان يوضع يين ه الاسنان» 2. در اصل: «خرقة». در ترجمه فارسى: «به سفال پارهاى بر آتش نهنده. 3: در اصل: واب(يضف». ؟. در اصل: «(يسخن فى سمين القيظه 5. كريموف فرمول شيمياي آن را ه 0يات) گفته است.
506. زنجرف (1) 4 61800130للج بالرومية اذلثا والمسحوق منه بالهندية سندور وغير المسحوق هنگل. ولا يفرقون بينهو بين الاسرنج الا بصفة. و فى كتاب اشكال الاقاليم ان من جبلي [164، ال بسوخ(2) بفرغانة يرتفع الزئبق و فى هذا الجبل زنجفر (3) فلا ادرى امعدنى ام ر يعمل هناك من الزثآبق ثم يحمل و قال بشر هوالرمانى المعمول من الزئبق بالسندية منكلو () و جاما منكلو و كاته المسحوق وغير المسحوق كمايخرج من القوارير.
1. در اصل: «زنجفر». در ترجمه فارسى: «زتجرف». زنجفر و زنجرف دو صورت از يك كلمهه است ومن متأبعت صورت مشهورتر را كردم. 2. نام اين ناحيه در مراصدالاطلاع سوج با چيم وه ذكر شده است.3. رجوع به حاشيه (1). 4. شايد هنگلو باشد كه چنانكه مؤلف گفته است و در لغت نامه پلاتس نيز مذكور است، هنگل به هندى شنجرف را گويند و جاما هنگلو همانطورى ور
Página 377