============================================================

سراغاز ای نام تو بهترین سراغاز بینام تو نامه کی کنم باز حمیدالدین کرمانی داعی اسماعیلی و حجت جزیره عراق مشرع سوم از کتاب خود موسوم به راحة العقل را اختصاص به یاد کتابهائی داده که پیش از آن کتاب باید خوانده شود و در آن میان مكويد: ".. وكتب جعفر بن منصور اليمن وغيره من شيوخ الدعوة المعروفين بسداد الطريقه مثل ابحاتم الرازي ومحمد بن احمد النخشبي وابو يعقوب السجزي وغيرهم رفع الله درجاتهم فی مابهم". او سپس اشاره به کتاب "الریاض" خود میکند و آن را چنین توصیف مینماید که این کتاب داوری میان شیخین ابوحاتم رازی و ابویعقوب سجزی است در آنچه که در کتابهای خود يعنى الاصلاح ابوحاتم رازی والنصرة ابويعقوب اختلاف پیدا کردهاند.کرمانی این مطلب را با تفصیل بیشتری در همان کتاب "الریاض" خود بدین گونه بیان داشته است: من چون دیدم که شیخ ابوحاتم رازی - رحمة الله علیه- آنچه را که از کتاب المحصول فاسد انگاشته اصلاح کرده و شیخ ابویعقوب سجزی -_رحمة الله علیه - صاحب محصول را یاری کرده و درستی گفتار او را شهادت داده است و مورد نزاع آن دو از فروع نیست که در صورت درستی اصول آن اختلاف در آن جایز باشد، و من شیخ ابویعقوب سجزی را در برخی از ایراداتش صادق و در برخی دیگر متحامل و نامنصف بر ابوحاتم یافتم و در برخی موارد سخن هر دو بدون نظام صادر گشته بود و نیز در سخن صاحب کتاب محصول در باب توحید و عقل اول در غیر آنچه که به فروع متعلق است سخنانی بود که بر شیخ ابوحاتم واجب گشت که آن را اصلاح کند و درباره آن سخن بگوید، بنظر چنین آمد که من سخن هر دو را در این کتاب نقل کنم یعنی هم سخن صاحب صلاح که به عنوان اصلاح آورده و هم سخن صاحب نصرت که به عنوان نقض یاد کرده است ذکر کنم تا آنکه درست از نادرست هر کدام آشکارگردد و معلوم شود که در موارد اختلاف حق باکدام یک از آن دو بوده است و همچنین یاد کنم آنچه را که ابوحاتم اصلاح آن را در کتاب المحصول مففول داشته است و آن از اصولی بوده که اختلاف در آن جایز نیست. من همه این مطالب را در این

পৃষ্ঠা ৯